De toon die de muziek maakt

Al eerder heb ik hier een blog over geschreven, maar toen ging het over stemgebruik: hoe je met je stem en met behulp van prosodie een andere lading aan taal kunt geven of juist de boodschap extra kunt ondersteunen! Ik vind dat dus super interessant, zelfs zo leuk dat ik daar mijn werk van heb gemaakt.

Tegenwoordig communiceren we veel meer op schrift, bijvoorbeeld via een mailtje, appje of chat. Ik had dat vroeger sterker dan nu, maar nog steeds gebeurt het me regelmatig dat ik een geschreven tekst in de vorm van een mailtje of appje niet goed weet te interpreteren. Automatisch hoor ik de stem van de afzender erbij en afhankelijk van de gebruikte taal kan dat dus een stuk botter overkomen dan misschien de bedoeling is. Het is helemaal trendy om lekker kort en bondig te zijn, met als gevolg dat je droge taal overhoudt. Dat zou dan juist moeten helpen toch? Maar nee, ik ga die onderliggende toon zelf invullen, met alle gevolgen van dien. Afkortingen helpen al helemaal niet.
Een voorbeeld van een appje:

"Ha, dank. Gr. Thea" of "ok"

Mmm ik weet het niet. Mijn eerste gedachte is dat Thea gewoon haar dag niet heeft. Gr. klinkt op geen enkele wijze gezellig, aardig of dankbaar in mijn hoofd. Nu staat dat natuurlijk voor groeten of groet (weet ik echt wel) wat ik ook al niet bijzonder vriendelijk vind klinken. Ik ben zelf van de hartelijke groeten, vriendelijke groeten, groetjes en liefs, maar dat is heel persoonlijk. Thea is overigens een hele gezellige kletskous waar het levenslustige enthousiasme vanaf spat, maar afgaande op de tekst, zou je misschien anders vermoeden. Gelukkig hebben we tegenwoordig emoticons, wat de schriftelijke communicatie een stuk duidelijker maakt. Wat ik hierbij een leuke ontdekking vind is dat sommige mensen (zoals Thea) dus veel botter overkomen op schrift dan verbaal, maar dat het ook andersom kan! Daar ga ik me nog eens in verdiepen.


Dan een typisch mailprobleem: in mijn werk word ik nog wel eens om advies gevraagd. En dat geef ik heel graag, leuk zelfs! Maar soms krijg je na een hele lange uitgebreide mail (ik doe niet zo aan kort en bondig) geen reactie. Geen dankjewel, geen "ik heb het ontvangen", gewoon helemaal niets. Dat kan dus gewoon met e-mail. Omdat ik zo verbaal ben ingesteld voelt het voor mij alsof iemand naar me toekomt en iets aan me vraagt, waarop ik vervolgens antwoord geef en die persoon zich daarna gewoon omdraait en wegloopt. Of misschien wel halverwege mijn verhaal! Ik weet natuurlijk niet of diegene überhaupt de hele mail wel heeft gelezen. Bizar vind ik dat. Ik ben toch geen Wikipedia?

Het lastigst interpreteren blijven zakelijke mails. Zakelijk mailen brengt namelijk diverse moeilijkheden met zich mee. Mensen hebben vaak een mening over hoe zakelijke taal op schrift moet zijn. Om wat zakelijke voorbeelden te geven:  de tekst moet duidelijk zijn (vind ik heel logisch), er moeten geen misverstanden kunnen ontstaan over de inhoud (dus niet veel bijzaken, bijvoeglijk naamwoorden, en andere woorden die de boodschap kunnen beïnvloeden), het moet toch ook kort en bondig en wat termen waaruit blijkt hoe zakelijk je wel niet bent. En dan natuurlijk eindigen met groet, of erger gr. of nog erger vr. gr. Complimenten geven in een zakelijk mail is not done en woorden als "graag", "fijn", "leuk" of "dankjewel" lijken uit den boze.
Wat ik uiteindelijk vaak teruglees? Een kil verhaal (met soms ook onnodig moeilijke woorden) waarna ik me na een uur nog steeds afvraag waarom die persoon me nou toch niet aardig vindt. Dan moet ik het van mezelf nog eens lezen en de emotie die ik erbij heb bedacht eraf halen: blijkt er gewoon een neutraal verhaal te staan! Mijn hersenen bedenken er zelf een extra laag bij.

Het stomme is dat het misschien dus wel aan mij ligt. Toch weet ik uit ervaring dat ik niet de enige ben die hierdoor weleens een miscommunicatie heeft gehad. Sterker nog: ik zie het vaker gebeuren als ik aan een mailconversatie verbonden ben (in cc, olé). Soms moet ik er smakelijk om lachen, maar eigenlijk is het natuurlijk heel jammer. Het lijkt zijn doel voorbij te schieten, dat quasi zakelijke mailen. In mijn ogen is het namelijk makkelijker om iets meer aandacht aan je tekst te besteden en het misschien iets minder kort en bondig te houden, dan om een verstoorde arbeidsrelatie op te lossen.

Overigens gebeurt het natuurlijk dat een mail met een kattige ondertoon daadwerkelijk zo bedoeld is. Er zijn ook gewoon kattige en onaardige mensen op de wereld.


Hartelijke groeten,
Alet